22/9/2017 - Ομιλία Υπ. Οικ. & Αν. Δημ. Παπαδημητρίου στο 12ο Ετήσιο Ελληνικό Roadshow του Χρηματιστηρίου Αθηνών στο Λονδίνο, με θέμα: «Η Ελλάδα επιστρέφει στο δρόμο της ανάπτυξης»

Κυρίες και κύριοι,

Σας ευχαριστώ για τη σημερινή πρόσκληση και την ευκαιρία να μιλήσω για την ανάπτυξη και τις αναπτυξιακές προοπτικές της Ελλάδας.

Θα ήθελα να ξεκινήσω σημειώνοντας ότι, όπως είναι γνωστό σε όλους μας, οι ξένες άμεσες επενδύσεις συμβάλλουν ως κατεξοχήν μοχλός αλλαγής για το μέλλον κάθε χώρας.

Το τρέχον έτος είναι καθοριστικό για την επανεκκίνηση της ανάπτυξης στην Ελλάδα που έχει πλέον ξεκινήσει, μετά από σειρά ετών μειώσεων στο ΑΕΠ, στην απασχόληση, στο διαθέσιμο εισόδημα, στις επενδύσεις και στην κατανάλωση, και αυξημένης φτώχειας.

Η δημοσιονομική σταθεροποίηση σε συνδυασμό με τη συνεπή συνέχιση του προγράμματος μεταρρυθμίσεων και ταυτόχρονα η διατήρηση της κοινωνικής συνοχής και της πολιτικής σταθερότητας είναι οι καθοριστικοί παράγοντες για τη σταδιακή επανάκτηση της εμπιστοσύνης των αγορών και του επενδυτικού κοινού.

Οι αυξήσεις που σημειώνονται στις τουριστικές αφίξεις, τη βιομηχανική παραγωγή, την εισροή ξένου κεφαλαίου και τις εξαγωγές οδηγούν σε μια νέα ανοδική πορεία που με τη σειρά της ενθαρρύνει νέες εγχώριες και ξένες επενδύσεις στην πραγματική οικονομία.

• Ακόμα και σε παραδοσιακούς τομείς, οι οποίοι υπέστησαν σημαντικές μειώσεις τα τελευταία επτά έτη, όπως είναι το χονδρικό και λιανικό εμπόριο και ο κατασκευαστικός τομέας, σημειώνονται πλέον σημάδια ανάπτυξης, με σημαντική αύξηση των εξαγωγών, η οποία τους τελευταίους έξι μήνες έφτασε στο υψηλότερο επίπεδο της δεκαετίας και αφορά κυρίως βιομηχανικές εξαγωγές, ενώ η ανεργία περιορίζεται σταδιακά.

• Η αναβάθμιση από τους διεθνείς οίκους Moody¶s και Fitch των ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου έρχεται σε συνδυασμό με την άνοδο του δείκτη οικονομικού κλίματος κατά 10% τους τελευταίους 14 μήνες, την επιστροφή των κερδών των ελληνικών εταιρειών στο Χρηματιστήριο Αθηνών, την άνοδο του Δείκτη Υπευθύνων Προμηθειών (PMI) και την πρόσφατη αύξηση κατά 4 δις (ευρώ) των τραπεζικών καταθέσεων των νοικοκυριών.

• Τα επιτόκια μειώνονται σταδιακά και η ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος βελτιώνεται, με μειώσεις της χρηματοδότησης από τον Μηχανισμό Έκτακτης Ρευστότητας της ΕΚΤ που βρίσκεται πλέον στα 37 δις ευρώ από 90 δις ευρώ τον Μάιο του 2015.

• Τα έξοδα δανεισμού για ιδιώτες μειώθηκαν σταδιακά κατά 100 μονάδες βάσης, ενώ το πρώτο εξάμηνο του 2017, οι εκδόσεις εταιρικών ομολόγων υπερέβησαν το μισό δισεκατομμύριο ευρώ με ετήσια πρόβλεψη άνω του 1 δισεκατομμυρίου. Οι τράπεζες μέχρι το 2016 δεν πραγματοποίησαν αγορές ομολόγων, αλλά στη διάρκεια του τρέχοντος έτους μέχρι σήμερα, οι ισολογισμοί τους δείχνουν στοιχεία ενεργητικού των εταιρικών ομολόγων ύψους 130 εκατ. ευρώ.

• Αναμένεται περαιτέρω πρόοδος όσον αφορά τη διευκόλυνση της ρευστότητας και την πτώση των επιτοκίων με τις συνεχιζόμενες προσπάθειες αντιμετώπισης της πρόκλησης των μη εξυπηρετούμενων δανείων και ειδικότερα με την αναδιάρθρωση του μακροπρόθεσμου δημόσιου χρέους της χώρας.

• Το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων της κυβέρνησης προχωράει διαρκώς και εκτιμάται ότι το τρέχον έτος θα διοχετευθούν νέες επενδύσεις ύψους 2,5 δις ευρώ, ενώ σημειώνεται αισιοδοξία και θετική διάθεση για τη δραστηριότητα Συγχωνεύσεων και Εξαγορών (MA), σύμφωνα με την 16η έκδοση του Global Capital Confidence Barometer της Ernst & Young, όπου το ποσοστό των ερωτηθέντων που φέρονται να είδαν βελτίωση αυξήθηκε σε 53% από 6% τον περασμένο Οκτώβριο.

• Τέλος, η Τράπεζα της Ελλάδος κάνει αναφορά στην αυξημένη ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας απέναντι στους εμπορικούς της εταίρους με βάση την ισοτιμία αγοραστικής δύναμης, ενώ βελτίωση έχει επίσης σημειωθεί στον δείκτη ανταγωνιστικότητας του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ.

Αναμφισβήτητα, η Ελλάδα βρίσκεται στο δρόμο της ανάκαμψης και στο ξεκίνημα μιας ζωντανής περιόδου για την οικονομίας της. Το γεγονός αυτό αναγνωρίζεται από τις αγορές, με αποτέλεσμα την πτώση των ομολόγων και την ανάληψη μεγάλων επενδυτικών έργων από την επενδυτική κοινότητα.

Για να αναφέρουμε ενδεικτικά κάποια από αυτά τα έργα:

1. ΤΕΜΕΣ AE, επένδυση ύψους 250 εκατομμυρίων ευρώ για ένα δεύτερο ολοκληρωμένο θέρετρο στην περιοχή Navarino Bay,

2. Philip Morris, επένδυση 300 εκατ. ευρώ για την επέκταση ενός εργοστασίου τσιγάρων,

3. Όμιλος Μυτιληναίος, επένδυση 400 εκατ. ευρώ για μια δεύτερη μονάδα παραγωγής αλουμινίου,

4. Επενδυτικά σχέδια της Fraport Greece, ύψους άνω των 400 εκατομμυρίων ευρώ έως το 2021 για αναβάθμιση και επέκταση των εγκαταστάσεων στα 14 περιφερειακά αεροδρόμια,

5. Επενδυτικά σχέδια ύψους 600 εκατ. ευρώ από την Διεθνές Αεροδρόμιο Αθηνών ΑΕ (ΑΙΑ),

6. Επενδυτικά σχέδια της ExxonMobil ύψους περίπου 5 δις ευρώ για την ανάπτυξη κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στις ελληνικές ακτές,

7. Ελληνικός Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών (ΟΤΕ), επένδυση ύψους 1,5 δις ευρώ, από τα οποία 400 εκατ. θα δαπανηθούν το τρέχον έτος, για την επέκταση των δικτύων οπτικών ινών που αυξάνουν τις ευρυζωνικές δυνατότητες,

8. Vodaphone και Wind Communications, επενδύσεις ύψους 200 εκατομμυρίων ευρώ η κάθε μία για αυξημένες ευρυζωνικές δυνατότητες.

Η κυβέρνηση ολοκλήρωσε πρόσφατα την πώληση/μίσθωση των εθνικών σιδηροδρόμων και του λιμανιού της Θεσσαλονίκης, ενώ έχουν δρομολογηθεί σχέδια για τη μερική πώληση της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΗ) και άλλων δημοσίων επιχειρήσεων.

Αυτές οι ιδιωτικοποιήσεις συνοδεύονται κατά κανόνα από πρόσθετες επενδύσεις που έχουν θετικές δευτερογενείς επιπτώσεις για τις υποδομές, την υλικοτεχνική υποστήριξη και τις επιχειρηματικές επενδύσεις, συμπεριλαμβανομένων των εγκαταστάσεων αναψυχής.

Στον χρόνο που απομένει, θα ήθελα να επικεντρωθώ στις Aμεσες Ξένες Επενδύσεις, διότι για μια οικονομία υπό συνεχείς προσαρμογές και λιτότητα η βασική κινητήρια δύναμη για την ανάπτυξη είναι οι εγχώριες και οι ξένες άμεσες επενδύσεις.

Οι Aμεσες Ξένες Επενδύσεις, το 2016, αυξήθηκαν κατά 170% σε σύγκριση με το 2015, ενώ το πρώτο εξάμηνο του 2017, αυξήθηκαν κατά 185% σε σύγκριση με το πρώτο εξάμηνο του 2016. 

Η βάση για αυτή τη σημαντική αύξηση είναι, αφενός, η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στη σταθεροποίηση της ελληνικής οικονομίας και, αφετέρου, οι πολλές επενδυτικές ευκαιρίες που προσφέρει η χώρα μετά από μια μακρά περίοδο αποεπένδυσης.

Πώς διαμορφώνονται αυτές οι ευκαιρίες για ξένες άμεσες επενδύσεις; Ως εξής: 

1. Δεδομένου ότι η Ελλάδα είναι μια αναπτυγμένη οικονομία και μέλος της Ευρωζώνης, προσφέρει νομισματική σταθερότητα.Ωστόσο διαθέτει χαρακτηριστικά αναδυόμενης οικονομίας, γεγονός που δημιουργεί καλές επενδυτικές ευκαιρίες. 
2. Οι γεωπολιτικές αλλαγές στην περιοχή, μετά από τις κρίσεις σε Βόρεια Αφρική, Μέση Ανατολή και Τουρκία, έχουν μετατρέψει την Ελλάδα σε μια ιδιαίτερα σταθερή οικονομία σε νοτιοανατολική Ευρώπη και Μεσόγειο.
3. Γινόμαστε μάρτυρες μιας γρήγορης μετατροπής της χώρας σε ενεργειακό κόμβο για την περιοχή της Ευρασίας με αποθέσεις φυσικού αερίου, γεγονός που ενισχύει το ενδιαφέρον για ξένες άμεσες επενδύσεις.
4. Οι επενδύσεις ακόμα βρίσκονται σε χαμηλό επίπεδο. Ο ρυθμός τους θα πρέπει να αυξηθεί ώστε να ικανοποιηθούν οι ανάγκες του επιχειρηματικού εξοπλισμού που, εδώ και πολλά χρόνια, παραμελείται. Για παράδειγμα, οι κατασκευές μόλις ξεκίνησαν να σημειώνουν αύξηση ενώ δεν είναι τυχαίο ότι η παραγωγή κεφαλαιουχικών αγαθών ανακάμπτει σημειώνοντας ποσοστό 7% ετησίως στους πρώτους έξι μήνες του 2017.
5. Η ψηφιακή οικονομία χρειάζεται περαιτέρω ανάπτυξη καθώς μόνο το 28% των Ελλήνων χρησιμοποιούν, για παράδειγμα, την ηλεκτρονική τραπεζική σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ που φτάνει το 60%, γεγονός που θα προσφέρει ακόμα μεγαλύτερες δυνατότητες ανάπτυξης. Στο φυλλάδιο θα δείτε το ενδιαφέρον που δείχνουμε για την ανάπτυξη του εν λόγω τομέα αλλά και άλλων σχετικών με αυτόν.
6. Το 2008, ο λόγος του Ακαθάριστου Σχηματισμού Παγίου Κεφαλαίου (GFCF) προς το ΑΕΠ έφτανε στην Ελλάδα το 23,8% και στην ΕΕ των 19 το 23% ενώ το εργατικό κόστος στην Ελλάδα έφτανε στο 65,5% της ΕΕ των 19. Το 2016, ο του Ακαθάριστου Σχηματισμού Παγίου Κεφαλαίου προς το ΑΕΠ έφτανε το 11,4% στην Ελλάδα και το 20,1% στην ΕΕ των 19 ενώ το εργατικό κόστος στην Ελλάδα ήταν μόνο το 47,7% στην ΕΕ των 19. Τα στοιχεία αυτά καθιστούν την Ελλάδα μια χώρα με υψηλά εξειδικευμένο και ταυτόχρονα ιδιαίτερα ανταγωνιστικό εργατικό δυναμικό. Η μείωση επομένως του κόστους παραγωγής συνιστά έναν επιπλέον λόγο για την πραγματοποίηση επενδύσεων.
7. Η επιχειρηματική εμπιστοσύνη αποκαθίσταται με γοργούς ρυθμούς και συνοδεύεται από σημαντικές εγχώριες εταιρικές επενδύσεις.
8. Η εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών που απομένουν, συμπεριλαμβανομένης της ενέργειας, και η ταχύτερη και πιο αποτελεσματική διαχείριση των κόκκινων δανείων αυξάνουν το ενδιαφέρον για μεγαλύτερες επενδύσεις και δίνουν ώθηση στις εξαγωγές.
9. Υπάρχουν πολλοί τομείς όπου εντοπίζονται σημαντικές και κερδοφόρες επενδυτικές ευκαιρίες όπως ο αγροτουρισμός, ο ιατρικός τουρισμός, οι ιαματικές πηγές, ο θρησκευτικός και πολιτιστικός τουρισμός, οι εφοδιαστικές αλυσίδες, η αγροδιατροφική παραγωγή, τα φαρμακευτικά προϊόντα και οι κλινικές δοκιμές, η πληροφορική και οι επικοινωνίες, οι υποδομές για τις μεταφορές και η ενέργεια.